در شرایطی که به نظر می رسید بازار مسکن منتظر معجزه ای است برخی وعده ساخت وساز و برخی دیگر وعده تزریق سرمایه به بازار مسکن می دهند.
برخی کارشناسان می‌گویند باید به بازار مسکن کمک کرد تا با افزایش واحدهای مسکونی نه‌تنها قیمت مسکن بلکه بازار عرضه و تقاضا نیز تنظیم شود. کمکی که به تازگی از آن به عنوان تزریق 20هزارمیلیارد تومانی یادشده است.
برخی می‌گویند کمبود مسکن عامل افزایش قیمت‌ها است و برخی دیگر می‌گویند باید تزریق پولی به مسکن صورت گیرد تا بازار متعادل شود.اما در چند سال اخیر راه حل‌هایی پیشنهاد شده که از نگاه کارشناسان نه‌تنها اجرایی نشده و مفید نبوده بلکه بازار را بدتر کرده است.
چندی پیش گفته شد که دولت می‌خواهد 20هزار میلیارد تومان به بازار مسکن تزریق و در مقابل صندوقی با نام آویشن راه اندازی کند تا این صندوق بتواند تا حدودی متقاضیان مسکن را در مسیر خرید خانه کمک کند .
این درحالی است که گفته می‌شود 1.6میلیون واحد مسکونی خالی در کشور وجود دارد که حداقل 600 هزار واحد آن متعلق به تهران است . حال مشخص نیست دولت برای بازار مسکن چه اهدافی در سر دارد و این جاده پر فراز و نشیب مسکن به کدام مسیر منتهی می‌شود. مسیری که در آن قیمت مسکن سر به فلک می‌کشد یا مسیری دیگر که تعداد خانه‌های مسکونی خالی بیش از تعداد خانوار شود؟
نجات‌دهندگان مسکن از کجا آمدند؟
نیمه دوم شهریورماه امسال بود که معاون امور مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی گفت که با پرداخت وام 80 میلیونی به آورده‌مان در بخش مسکن مبلغی حدود 20 هزار میلیارد تومان در صنعت ساختمان تزریق می‌شود و این امری بدیهی است که به افزایش ساخت و ساز منجر خواهد شد.
حامدمظاهریان در این مورد توضیح داد: این تزریق بدین معنی است که به جای اینکه خانه بسازیم، حق انتخاب را به مردم می‌دهیم تا بتوانند در بازار خرید کنند. قطعاً افزایش ساخت‌و‌ساز غیر از اینکه بیکاری را کنترل می‌کند، باعث ایجاد شغل‌های جدید می‌شود و خانه‌های جدید نیز ساخته خواهد شد که در درازمدت به نفع کشور خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه پرداخت این وام در کوتاه‌مدت باعث ایجاد نگرانی‌هایی شده است، گفت که با سیاست‌هایی که اعلام خواهد شد می‌توان گروه‌های هدف را در نظر گرفت تا مشخص شود وام به چه خانه‌هایی تعلق می‌گیرد.
او در ادامه درباره شاخص‌های اصلی برای دادن این وام متذکر شد: این مبلغ به خانه‌اولی‌ها داده خواهد شد؛ یعنی کسانی که صاحبخانه نیستند، به خانه‌هایی هم که نوساز هستند به گونه‌ای که ظرفیت را برای اقدامات جدید و ساخت و سازهای نو فراهم کنیم، این وام تعلق می‌گیرد.
معاون امور مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی دراین باره گفت که خانه‌هایی که پنج سال پیش ساخته شده‌اند، زیر پوشش این مبلغ وام نخواهند بود ولی یک رونق گسترده در ساخت و ساز ایجاد خواهد شد؛ به طوری که خانه‌های بیشتری ساخته می‌شود.
او براین باور است که نگرانی مسکن در دراز مدت کنترل می‌شود و با عرضه بیشتر در کوتاه‌مدت و سیاست‌هایی که برای گروه‌های هدف مشخص شده، تبعات را کنترل خواهد کرد.
مظاهریان منطقی‌ترین راه را برای کنترل بازار مسکن حمایت بانک‌ها اعلام و عنوان کرد: پس‌انداز افراد خود هم تورم را کنترل می‌کند و هم نقدینگی در بانک‌ها را افزایش می‌دهد.
وی گفت: قرار است بانک‌ها تا یک سال آینده یک‌سوم دارایی‌ها و پول‌های سمی‌شان را کنار بگذارند و این امر مبتنی بر سیاست‌های خروج از رکود است.
برنامه‌های در صف اجرا
مهر ماه سال 92 پس از روی کارآمدن دولت یازدهم و اعلام برنامه‌های دولت وزیر راه و شهرسازی سه برنامه مسکنی خود را اعلام کرد. مسکن اجتماعی، حمایتی و مشارکتی طرح‌هایی بود که عباس آخوندی از برنامه هایش برای بازار مسکن یاد کرد و گفت: در کنار تکمیل شدن واحدهای نیمه‌کاره مسکن مهر این واحدها نیز بسته به نیاز مسکن کشور ساخته می‌شود.
چند ماه گذشت و هیچ خبری از اجرای برنامه‌ها نشد و فقط گلایه ساخت واحدهای مسکونی مسکن مهر شنیده شد. واحدهای مسکونی که قرار بود در مدت دو یا سه سال ساخته و تحویل متقاضیان شود، شش سال به طول انجامید.
سال جدید آغاز شد و در نهایت اجرای طرح مسکن مهر برعهده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی گذاشته و پس از آن شنیده شد که دولت برای مسکن اجتماعی ۱۸ هزار میلیارد تومان منابع مالی در نظر گرفته است.
در طرح مسکن اجتماعی دولت در نظر دارد 70 هزار واحد مسکونی را خودش بسازد و 80 هزار واحد دیگر را مراکز خیریه بسازند، یعنی در مجموع سالانه 150 هزاره مسکن اجتماعی ساخته شود.
همچنین گفته شده که قرار است در قالب مسکن حمایتی نیز 250 هزار واحد مسکونی ساخته شود. در طرح ساماندهی سکونت‌گاه‌های غیررسمی نیز 140 هزار واحد ساخته خواهد شد و در مجموع وزرات راه برای ساخت 540 هزار واحد مسکن هدف‌گذاری کرده است.
بر این اساس دولت در نظر دارد در مسکن اجتماعی 60 درصد اجاره‌بها را به صورت یارانه پرداخت کند. این پرداخت از طریق سپرده‌گذاری هزار و 500 میلیارد تومان در بانک‌ها با نرخ 23 درصدی است تا به این ترتیب سالانه 340 میلیارد تومان سود عاید دولت شود. هرچند اعلام شده 70 هزار واحد مسکونی ساخته می‌شود اینکه این میزان پول با چه روشی پرداخت می‌شود ابهام دارد. در مسکن حمایتی قرار است سالانه 250 هزار واحد مسکن ساخته شود که در آن 35 درصد اقساط وام خرید توسط دولت تخصیص می‌یابد.
وی با اشاره به اینکه دولت پیش‌بینی کرده در طول چهار سال از محل وجوه اداره شده (بودجه عمومی) 135 هزار و 600 میلیارد تومان به مسکن حمایتی اختصاص یابد ، گفت: به نظر می‌رسد سهم متقاضی از اقساط ماهانه این طرح 1.4 میلیون تومان تا دو میلیون و 100 هزار تومان است.
به گفته برخی مسئولان و نمایندگان مجلس مبلغ سپرده‌گذاری متقاضی برای مسکن حمایتی 50 میلیون تومان است.
هرچند مسئولان وعده تزریق منابعی را به بازار مسکن داده‌اند اما برای دیدن حاصل برنامه‌های آنها نیاز به گذر زمان است و باید دید در آینده بازار مسکن چه تغییراتی خواهد کرد.